термоэлектрический генератор
Termoelektrik generator (TEG) – bu istalgan taomdagi energiyani elektr energiyasiga o'zgartiruvchi yengilarni qayta ishlash texnologiyasi hisoblanadi. Bu to'plam holatidagi qurilmalar harakatsiz qismlar bilan ishlaydi, uni xususan qadrlantirib va turli holatlarda ishlatish imkonini beradi. Generator bir nechta termoelektrik modullardan iborat bo'ladi, har bir semikonduktor materiallardan tashkil topgan juftliklarga ega bo'lib, seriya shaklda elektrik vositasida va parallel shaklda termik vositasida ulangan. Generatorning bitta tomoni issiqlovchan, ikkinchisi esa sovuqda saqlangan bo'lsa, bu temperatur farqi elektron oqimini yaratadi va shu jumladan elektr to'kimi hosil bo'ladi. Ushbu generatorlar turli manbalaridan, misol uchun, sanoat jarayonlari, transport vositalari egasining sistemalari va hatta odamning jismi issiqliklaridan foydalanishi mumkin. Termoelektrik generatorlar efeksiyati umuman 5% dan 10% gacha erishadi, bu konvetsional elektr energiya yaratish usullariga nisbatan kichik bo'lishi ham, uning qadrlantirilishi va oddiy ishlatilishi zarur bo'lgan holatlarda juda foydali bo'ladi. Modern TEG-lar optimallashtirilgan semikonduktor materiallari, masalan, bismit tellurid va oq tellurid kabi, maxsus temperatur diapazonlari va manbalar uchun mo'ljallangan. Ushbu texnologiya kosmik eksploratsiyada muhim rol o'ynaydi, unda radiyoaktiv bo'lib ketish orqali yig'ilgan issiqni elektr energiyaga aylantirish uchun iste'modlarni va doira kosmik probelarni ta'minlash uchun ishlatiladi, shuningdek, konvetsional energiya manbalaridan foydalanish qiyin bo'lgan zamonaviy teritoriyalardagi qo'llanmalarda ham.